Ladki Bahin Yojana लाडकी बहीण योजना: 60 लाख अर्ज बाद होण्याच्या चर्चा – महायुतीला लाडक्या बहिणी नकोशा?
Ladki Bahin Yojana नोव्हेंबर महिन्यात पार पडलेल्या महाराष्ट्र विधानसभेच्या निवडणुकांमध्ये महायुतीने प्रचंड यश मिळवले. या यशाचे मुख्य कारण राज्यातील महिलांनी महायुतीवर दाखवलेला विश्वास असल्याचे मानले जाते. विधानसभेच्या निवडणुकीपूर्वी जुलै महिन्यात जाहीर झालेल्या माजी लाडकी बहीण योजनेने महिलांमध्ये उत्साह निर्माण केला होता. योजनेअंतर्गत सप्टेंबर महिन्यापासून राज्यातील महिलांच्या खात्यात दरमहा 1500 रुपये जमा होऊ लागले, ज्यामुळे अनेक महिलांच्या संसाराला हातभार लागला. परंतु, सध्या या योजनेशी संबंधित 60 लाख अर्ज बाद होण्याच्या चर्चांनी उधाण आले आहे. यामुळे महिलांमध्ये नाराजी पसरली आहे. या विषयावर सविस्तर माहिती घेऊया.
विधानसभा निवडणुकीत महायुतीला मिळालेले यश आणि लाडकी बहीण योजनेचे योगदान Ladki Bahin Yojana
महायुतीने 288 पैकी 235 जागा जिंकून महाविकास आघाडीचा पराभव केला. निवडणुकीपूर्वी जाहीर केलेल्या लाडकी बहीण योजनेचा यामध्ये मोठा वाटा होता. महिलांना आर्थिक स्वावलंबनासाठी हातभार लावणाऱ्या या योजनेमुळे महिलांमध्ये महायुतीबद्दल सकारात्मकता निर्माण झाली होती. परंतु, निवडणुकीनंतर योजनेचे नियम बदलल्यामुळे महिलांमध्ये रोष निर्माण झाला आहे.
योजनेची घोषणा आणि प्रारंभिक लाभ
लाडकी बहीण योजनेची घोषणा मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी जुलै 2024 मध्ये केली होती. या योजनेचा उद्देश होता राज्यातील महिलांना आर्थिक पाठबळ देणे. सप्टेंबर 2024 पासून योजनेच्या लाभार्थ्यांच्या खात्यात दरमहा 1500 रुपये जमा होऊ लागले. विधानसभेच्या निवडणुकांपूर्वी या योजनेचा लाभ सरसकट सर्व महिलांना देण्यात आला. व्हिडिओ माध्यमांतून योजनेचे कौतुकही करण्यात आले. परंतु, आता अर्ज छाननीची प्रक्रिया सुरू झाल्याने अनेक महिलांचे अर्ज बाद होण्याची शक्यता आहे. Ladki Bahin Yojana
अर्ज बाद होण्याची कारणे
सरकारने अर्ज छाननीचे निकष स्पष्ट केले आहेत. अर्ज बाद होण्यामागील प्रमुख कारणे पुढीलप्रमाणे आहेत:
- ज्या महिलांचे एकत्रित कुटुंब उत्पन्न 2.5 लाख रुपयांपेक्षा जास्त आहे.
- ज्या महिलांच्या घरी चारचाकी वाहन आहे.
- एका घरातील एकापेक्षा जास्त महिलांनी अर्ज केले असल्यास.
- लग्नानंतर इतर राज्यात स्थलांतरित झालेल्या महिलांनी अर्ज केला असेल.
- आधार कार्ड व इतर कागदपत्रांमध्ये विसंगती असल्यास.
- इतर कोणत्याही सरकारी योजनेचा लाभ घेत असलेल्या महिलांनी अर्ज केले असल्यास.
अर्ज छाननी प्रक्रिया आणि त्यावर होणारी टीका
छाननी प्रक्रियेमुळे महिलांमध्ये नाराजी आहे. महिलांच्या मते, निवडणुकीपूर्वी सरकारने सर्व अर्ज सरसकट मंजूर करून योजनेचा लाभ दिला आणि आता निवडणुका जिंकल्यानंतर अर्ज निकषांनुसार छाननी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. विरोधी पक्ष यावरून सरकारवर टीका करत असून, महायुतीने केवळ निवडणुकांसाठी लाडक्या बहिणींचा वापर केल्याचा आरोप केला आहे. Ladki Bahin Yojana
विरोधी पक्षांची भूमिका
राष्ट्रवादीचे छगन भुजबळ आणि आदिती तटकरे यांनी योजनेच्या निकषांबाबत प्रश्न उपस्थित केले आहेत. त्यांनी असे म्हटले आहे की, योजनेचा आर्थिक लाभ खऱ्या गरजू महिलांपर्यंत पोहोचायला हवा. नियमांमध्ये बसत नसलेल्या महिलांनी स्वतःहून अर्ज मागे घेण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. तसेच, विरोधी पक्षांनी सरकारवर महिलांची दिशाभूल केल्याचा आरोप केला आहे. Ladki Bahin Yojana
लाडकी बहीण योजनेमागील उद्देश
योजनेचा मुख्य उद्देश होता महिलांना आर्थिक पाठबळ देणे आणि गरिबी दूर करणे. अशा योजनांमुळे महिलांचे जीवनमान उंचावण्याचा प्रयत्न शासनाने केला. परंतु, योजना राबवताना आलेल्या तांत्रिक अडचणींमुळे त्याचा योग्य तो लाभ गरजू महिलांना मिळालेला नाही.
पात्रतेचे निकष
ही योजना फक्त आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील महिलांसाठी आहे. त्यासाठी खालील अटी लागू होतात:
- लाभार्थी महिलांचे वय २१ ते ६५ वर्षांच्या दरम्यान असावे.
- विवाहित, विधवा, घटस्फोटित, परित्यक्ता किंवा निराधार महिलांना प्राधान्य दिले जाईल.
- एका कुटुंबातील जास्तीत जास्त दोन महिलांना लाभ मिळेल.
- महिलांनी स्वतःचे आधार लिंक असलेले बँक खाते सादर करणे गरजेचे आहे.
योजनांच्या फायदे आणि तोटे
फायदे:
- आर्थिक असमानता कमी होण्यास मदत.
- महिलांच्या जीवनशैलीत सुधारणा.
- गरिबी रेषेखालील महिलांना आर्थिक सुरक्षा मिळणे.
तोटे:
- अयोग्य लाभार्थ्यांमुळे खऱ्या गरजू महिलांवर अन्याय.
- योजना राबवण्यात आलेली अकार्यक्षमता.
- महिलांमध्ये निर्माण झालेली अस्वस्थता.
महायुतीचे धोरण आणि पुढील वाटचाल
महायुतीने महिलांना दिलेल्या आश्वासनांची पूर्तता केली असली, तरी अर्ज छाननी प्रक्रियेमुळे महिलांमध्ये नाराजी पसरली आहे. योजनेच्या अंमलबजावणीत अधिक पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता आणण्याची गरज आहे. तसेच, निकषांमध्ये बसणाऱ्या महिलांनीच अर्ज करावेत याकडे लक्ष दिले जावे.
निष्कर्ष
लाडकी बहीण योजना हा महिलांसाठी एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. परंतु, योजनेच्या अंमलबजावणीतील त्रुटी आणि निवडणुकीपूर्वी व नंतरच्या धोरणांतील फरकांमुळे महिलांमध्ये अस्वस्थता निर्माण झाली आहे. सरकारने या योजनेची अधिक कार्यक्षम अंमलबजावणी करावी आणि गरजू महिलांना योग्य लाभ मिळवून द्यावा, अशी सर्वसामान्यांची अपेक्षा आहे. लाडकी बहिणींवर आधारित महायुतीच्या या योजनेबाबत तुम्हाला काय वाटते? खाली कमेंटमध्ये जरूर सांगा.